e tabi mümkündü // canavarlar

Tecrübesiz Artist ve Tasarımcılara En Çok Söylenen 10 Yalan

1 "Bu seferkini ucuza (veya bedava) yap, bir sonrakin de telafi ederiz."
Saygıdeğer hiçbir firma veya işadamı daha sonra telafi edileceği umuduyla emeğini ve
zamanını bedavaya vermez. Bir tesisatçıya "Hadi gel. Lavaboyu bedavaya ver. Yerine monte
et. Bir daha lavaboya ihtiyacımız olduğunda bu seferkini telafi ederiz." dediğinizi hayal
edebiliyor musunuz? Size kahkahalarla güler. Büyük ihtimalle önemli bir iş olduğunda
tekrar sizi aramazlar.

2 "Son ürünü görene kadar bir kuruş bile ödemeyiz."
Bu müşterinin size avans almaktan vazgeçmeniz için yem atmasıdır. Neredeyse tüm iş kolları
depozit veya avans gerektirir. Müşterinizle yürüyen bir iş ilişkisi oluşturduğunuzda
farklı bir anlaşma yapabilirsiniz. Ama yeni bir müşteri, tanışmanın hemen ardından, ilk
eskizlerinizi ücretini ödemeden istememeli.

3 "Bu işi bizim için yap, piyasada tanınırsın. İşler oluk gibi akar."
Balon. Bir tesisatçıya "Bu lavaboyu tak arkadaşım. Ardından bir sürü iş alacaksın" deyin.
Tesisatçının cevabı "Yani işi iyi bir şekilde yapsam bile, fark edilmek için bedavaya mı
yapmam gerekiyor? O zaman kayda değer olmaz ki." olur. Ayrıca işi yaptıran kişi, herkese
normalde işin (x) liraya mal olduğunu ama kendisi gibi parlak iş adamının bedavaya
yaptırdığını böbürlenerek anlatacaktır. Eğer arayan olursa, onlarda aynı bedeli veya daha
iyisini bekleyeceklerdir.

4 Eskiz ya da konseptlere bakarken "Seninle çalışıp çalışmamaya henüz karar vermedik. Ama
sunumu burada bırak ben ortağımla/yatırımcımla/karımla/patronumla görüşeyim."
Sunumunuzu teslim ettikten 15 dakika sonra bunu söyleyen kişinin vermiş olduğunuz konsept
ile diğer tasarımcıları telefonla arayarak fiyat teklifi isteyeceğinden emin
olabilirsiniz. Geri aradığınızda fiyatlarınızın çok yüksek olduğu ve "Ali Uçurur Tasarım –
Tanıtım" firmasının işi aldığını öğrenirsiniz. Onlar neden daha ucuz olmasınlar ki? Siz
saatler harcanmış tasarım ve danışmanlık emeğinizi bedavaya verdiniz.
Anlaşmaya varana kadar, YARATICI HİÇBİR ÇALIŞMAYI MÜŞTERİNİN OFİSİNDE BIRAKMAYIN.

5 "İş İPTAL OLMADI, sadece ertelendi. Hesabı açık bırakın bir iki ay sonra devam ederiz."
Hıııım. Büyük ihtimalle etmez. İş duraksıyorsa muhtemelen ölüdür. O zamana kadar yapılmış
işin ücretini almamak da büyük bir hata olur. İki ay sonra aradığınızda bambaşka biri o iş
için atanmış olabilir ve tahmin edin bu yeni adam sizin adınızı hiç duymamış bile olabilir.

6 "Sözleşme mi? Biz arkadaş değil miyiz? Aramızda saçma bir sözleşmenin lafı mı olur?"
Tabi ki arkadaşız. Ta ki bir şeyler yanlış gidene ya da yanlış anlaşılana kadar, sonra sen
takım elbiseli pislik, ben de aptal tasarımcı olurum. O zaman da sözleşmenin şart olduğunu
anlarsınız. Tabi yaptığınız iş için para ödenmesini beklemiyorsanız orası başka.
Saygıdeğer her iş sahibi işi kâğıda döker. Siz de yapmalısınız.

7 "Faturayı iş üretildikten/basıldıktan/uygulandıktan sonra kesip gönder."
Eğer uygulamasını siz yapmıyorsanız faturayı göndermek için neden alakasız bir tarihi
bekleyesiniz ki? İşinizin arkasında duruyorsunuz değil mi? Dürüst iş yapıyorsunuz değil
mi? Neden siz ilgilendirmeyen bir teslim tarihini de bekleyesiniz ki? Tasarımınızı teslim
ettiyseniz ve tasarım kabul edildiyse FATURASINI KESİN. Belki bu sadece başka bir bekletme
taktiğidir. Eğer müşteri tasarımınız üretilene/basılana/uygulanana kadar bekletiyorsa daha
sonra ortaya çıkabilecek sözleşme dışı değişiklikleri size ücretsiz yaptırabilmek için
paranızı ödemiyor olabilir.

8 "Senden önceki xxx liraya yaptı"
Bu tamamıyla sizinle alakasız bir söylem. Eğer bir önceki o kadar iyi iş çıkarsaydı şu
anda onunla konuşuyor olurlardı değil mi? Bir öncekinin ne kadar ücret aldığı sizin için
hiçbir anlam ifade etmemeli. Çok düşük ücret talep edenler, bu iş alanından yakın zamanda
çıkar (iflas eder veya iş değiştirmek zorunda kalır) ve bir başkası iş için tutulur.
Dürüst bir fiyat belirleyin ve kararlı olun.

9 "Bizim bütçemiz xxx lira" diyen firmalar
İnanılmaz! Bir adam araba almak istediğine karar veriyor ve daha araştırma yapmadan veya
sağa sola sormadan ihtiyacı için gerekli olan arabanın fiyatının ne kadar olduğunu
biliyor. Büyük ihtimalle hayır. Belli bir büyüklükteki iş, belli bir miktarda ücrete denk
gelir. Eğer onların daha az paraları varsa, siz de daha az çalışma karşılığında işi
alabilirsiniz. Fakat daha az para alacağınız için daha az çalışacağınızı anladıklarından
emin olun. Daha az alternatif sunun, basitleştirin, işin farklı kısımları için farklı
firmalarla çalışmalarını önerin.

10 "Finansal problemler yaşıyoruz. Bize bu işi yap. Biz para kazanalım sana paranı ödeyelim."
Elbette. Yalnız para kazandıkları zaman ödeme yapılacaklar listesinde en aşağılarda
olacağınızı bilin. Eğer bir firma başlarının belada olduğunu kabul ediyorsa, emin olun
itiraf ettiklerinden daha da kötü durumdadırlar. Öyle olsa bile siz banka değilsiniz.
Ayrıca onların muhasebesini kontrol edemezsiniz. Eğer bir firma bankadan ya da kredi
firmalarından para alamayacak duruma geldi ise, neden onlara siz kredi veresiniz ki?
Tasarımınızı teslim ettikten sonra elinizde hiçbir kozunuz kalmaz. İyi niyetlerle hareket
etmek isteseniz bile bu sizin için kayıp bir iş olacaktır. Ama yine de riske girecekseniz,
beklediğiniz için ek ücret talep etmelisiniz. Bankalar faiz alıyor, siz de almalısınız.
Büyük ihtimalle size bu şekilde bir öneri gelmesinin sebebi de sizin ücretinizi vermek
için bankadan kredi çekip faiz ödemeyi istememeleridir.

Bu liste ile sizi paranoyak yapmak ya da deli etmeyi amaçlamıyor sadece bazı fantezilere
gerçeklik şırınga etmeye çalışıyor.
İş hayatında sizin gibi olmayan insanlarla uğraşmak zorundasınız. Kendilerine ait
çıkarları ve sizden farklı davranış biçimleri var. Her türden çalışma/iş/para durumu için
istekler, problemler, sorunlar ve tartışmalar olacaktır. Bir çok defa iyi niyetlerle
hareket eden profesyonelin g.t gibi ortada kaldığını gördüm.

Bütün bunlarla uğraşırken nasıl yaratıcı işler ortaya çıkarabilirsiniz?
Güzel soru. İşte bu yüzden eğitim önemli. Eğitiminiz sırasında tasarımla kendi seviyesinde
başa çıkmanız gerekirken ve tasarımı çevreleyen saçmalıklarla da ayrı ayrı ilgilenmek
durumunda kalırsınız. Eğer sizi zorlayan öğretmenleriniz varsa, yapacağınız çalışmaya para
ödeyeceğini söyleyen bir iş adamı ile karşılaşana kadar bekleyin. O zaman "talepkar"ın
anlamını öğrenirsiniz. Daha sonra sizi zorlayan ve yaptığınız işten zevk almanızı
sağlayacak nasırlara yol açan öğretmenlerinize teşekkür edeceksiniz.

Sonuçta iyi bir tasarımcı olmak, ticari çalışmanın sadece %25'lik bölümüdür. Eğer sizin
ilgilendiğiniz kısım bu ise kendinize bir iyilik yapın: Profesyonel pisliklerden birine
dönüşmeyin.

Sizinde yaşadığınız tecrübeleri duymak isteriz. Eğer eklemek istediğiniz yalanlar varsa
yorum yazarak paylaşabilirsiniz.

Çeviride gözden kaçan bir hata bulursanız lütfen email atın.

Mark W. Lewis'e ait olan yazının İngilizce orjinalini Jeremy Sutton'nun Painter Creativity
sitesinde bulabilirsiniz: Top 10 Lies told to Naive Artists and Designers.

Not: Jeremy Sutton Corel Painter programı ile dijital boyama konusunda kurslar ve
workshoplar düzenliyor. Türkiye de bu konuda konuşma yapmak isterse ilgi olup olmayacağını
merak ediyor. Eğer ilginizi çekiyorsa Jeremy mail atabilirsiniz.

çeviri:

http://www.triotasarim.com/trioblog/

orjinal:

http://www.paintercreativity.com/articles/top-10-lies.html